Dưới đây là câu chuyện về lịch sử ra đời và phát triển của xe đạp để mọi người nhìn nhận về Bitcoin hiện tại và tương lai thị trường tiền điện tử.
Vào ngày 12 tháng 6 năm 1817 tại thành phố Mannheim, Đức, một nhà phát minh địa phương tên là Karl von Drais đã ra mắt một phát minh hoàn toàn mới mà ông vừa phát triển.
Nó được gọi là laufmaschine, hay “máy chạy” trong tiếng Đức, về cơ bản nó là chiếc xe đạp đầu tiên trên thế giới.
Nó không có bàn đạp, không có ghế ngồi, và không có dây xích để nối các bánh xe; người lái về cơ bản phải đẩy cây laufmaschine bằng chân của mình, sau đó giữ thăng bằng khi đã đạt đủ động lượng.
Nó nhìn thô sơ, nhưng nó sử dụng được.
Và Von Drais đã khoe cỗ máy của mình với thế giới vào hè năm đó bằng cách đạp xe 7 km trong khoảng một giờ.
Phản ứng cộng đồng thì người thích, có người không chấp nhận.
Một số người nghĩ rằng laufmachine là ý nghĩ đột phá, như khi con người phát minh ra bánh xe lần đầu tiên và họ hình dung ra một thế giới tương lai, trong đó xe đạp thống trị phương tiện giao thông.
Những người khác cho rằng đó là một phát minh ngớ ngẩn, không cần thiết và nguy hiểm. Và nhiều báo chí đã chế giễu phát minh của Von Drais.
Thêm vào đó, một số chính phủ, bao gồm cả ở Vương Quốc Anh, Hoa Kỳ và thậm chí cả Đức đã cấm sử dụng nó vì gây ra quá nhiều rủi ro cho người đi bộ.
Tuy nhiên, sự phát triển của xe đạp vẫn tồn tại trong vài thập kỷ tiếp theo và lợi ích công cộng ngày càng tăng.
Vào đầu những năm 1880, đi xe đạp đã trở nên vô cùng phổ biến. Ngay cả Nữ hoàng Anh 
cũng sở hữu một chiếc xe đạp, khiến nó trở nên biểu tượng trong giới thượng lưu nước Anh.
Thiết kế xe đạp tiên tiến nhất trên thế giới vào thời điểm đó được gọi là ‘penny-farthing’, đây là thiết kế mà bạn có thể đã thấy trong các bức ảnh cũ. Nó có một bánh xe lớn và một bánh xe nhỏ.
Chiếc này nhanh… nhưng cực kỳ không ổn định. Những người đi xe đạp đang chạy với tốc độ cao thường sẽ bị lật vì nhiều ổ gà ở London.
Sự phổ biến ngày càng tăng nhanh chóng của xe đạp đã thúc đẩy các nhà phát minh và kỹ sư trên khắp Châu Âu làm việc hăng say trên các thiết kế và cải tiến mới, an toàn hơn; có rất nhiều chất xám trong ngành thiết kế xe đạp, đến năm 1896, toàn bộ 15% bằng sáng chế của Anh đã được cấp cho các thiết kế xe đạp.
Toàn bộ ngành công nghiệp xe đạp bùng nổ. Các nhà máy sản xuất xe đạp, nhà máy sản xuất lốp xe, cửa hàng sửa chữa và cửa hàng bán hàng ở khắp mọi nơi.
Chỉ riêng tại thành phố Birmingham, số lượng nhà máy sản xuất xe đạp đã tăng từ hầu như số 0 vào đầu những năm 1880, lên 177 vào giữa những năm 1890.
‘Cơn sốt xe đạp’ đang diễn ra sôi nổi. Vì vậy, không mất nhiều thời gian để thu hút các ngân hàng tham gia.
Năm 1895, 70 công ty liên quan đến xe đạp đã niêm yết trên sàn chứng khoán ở Vương Quốc Anh. Năm 1896, con số đó tăng lên 363. Và chỉ trong sáu tháng đầu năm 1897, thêm 238 công ty khác đã được lên sàn chứng khoán.
Hầu hết các công ty này hoàn toàn không có tài sản trí tuệ, không có kế hoạch tạo ra doanh thu, không có tài năng quản lý hoặc kỹ thuật chuyên nghiệp và không có hy vọng tạo ra lợi nhuận.
Họ chỉ đơn giản nói, “Tôi đang kinh doanh xe đạp,” thì giá cổ phiếu của họ tăng vọt 
.
Cổ phiếu xe đạp trở nên phổ biến và tăng nhanh đến mức Financial Times đã dành hẳn một mục trên tờ báo hàng ngày của mình cho ngành này. Và tạp chí Cycling đã có chuyên mục tài chính bàn về giá cổ phiếu trong ngành.
Cuối cùng thì bong bóng cũng đã xì hơi, lĩnh vực đi xe đạp vào giữa năm 1897, với ‘Chỉ số xe đạp’ giảm hơn 70% so với mức đỉnh của nó vào cuối năm 1898. Đến năm 1900, khoảng 50% của các công ty xe đạp đã niêm yết trên sàn chứng khoán đã không còn hoạt động kinh doanh.
Và trong khoản thời gian này, rất nhiều người hoài nghi lên các phương tiện truyền thông, họ cho rằng mê xe đạp là một trò ‘lừa đảo’, hoặc những người cho rằng công nghệ này là một thứ vớ vẫn.
Sau vụ bán tháo cổ phiếu vào cuối những năm 1890, những người hoài nghi này đã bắt đầu nhảy múa trên những ngôi mộ của các công ty đã sụp đổ, tin rằng họ đã chứng minh là mình đúng.
Nhưng… họ đã sai…
Khi bong bóng xe đạp vỡ, những công ty kém chất lượng và kiểu dáng không tốt đều bị thanh trừ. Nhưng những công ty kinh doanh thật và những thiết kế tuyệt vời vẫn tồn tại.
Dunlop Tires là một ví dụ; Dunlop nó vẫn là một trong những thương hiệu lốp xe lớn nhất trên thế giới ngày nay và Dunlop đã bắt đầu được thành lập trong thời điểm bong bóng xe đạp vào năm 1890.
Quan trọng hơn, công nghệ cơ bản đã được chứng minh là cực kỳ hữu ích. Xe đạp đã trở nên phổ biến trên khắp thế giới. Thêm vào đó, họ đã ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của ô tô 
.
Điều này tương tự với nhiều bong bóng tài chính trong suốt lịch sử, đặc biệt là những bong bóng được kích hoạt bởi các xu hướng và công nghệ mới.
Có rất nhiều ý tưởng ngu ngốc và những công ty vô dụng đã được niêm yết trên thị trường vào những năm 1990 trong thời kỳ bùng nổ dot-com. Và khi bong bóng vỡ, rất nhiều trong số đó đã bị loại bỏ vĩnh viễn.
Nhưng có rất nhiều doanh nghiệp thành công vẫn thống trị ngày nay, bao gồm Amazon, Microsoft, Apple và Nvidia, được thành lập trong giai đoạn hưng thịnh của những năm 1990.
Quan trọng hơn, sự bùng nổ của bong bóng dot-com không làm mất đi tiềm năng của Internet và nó đã thay đổi cuộc sống của chúng ta như thế nào.
Ngày hôm nay, tiền điện tử là công nghệ mới nhất trải qua nhiều chu kỳ bùng nổ rồi tái thiết lập này trong thời gian tồn tại tương đối ngắn; trong chu kỳ trước, giá Bitcoin đã giảm 85% so với mức đỉnh của nó, trước khi tăng ~ 20 X trong chu kỳ tiếp theo, và các chu kỳ trước đó cũng tương tự.
Trong suốt chặng đường đã có những người hoài nghi gọi tiền điện tử là ‘lừa đảo,’ không giá trị,’ và ‘nguy hiểm’.
(Hãy nhớ rằng có một thời gian vào đầu những năm 1800, nhiều chính phủ thậm chí cấm xe đạp vì họ coi công nghệ đó là ‘nguy hiểm’).
Giá Bitcoin hiện đã giảm ~70% so với mức đỉnh gần đây nhất. Và, nhiều người hoài nghi hiện đang nhảy múa trước mộ của những công ty sụp đổ và lại tuyên bố là mình đã đúng.
Thực tế, thị trường công nghệ luôn thu hút vốn rồi bùng nổ, sau đó tái cấu trúc thị trường, rồi cứ tiếp tục, đó là con đường trưởng thành của một ngành mới, giá lên xuống trong một thời điểm không phản ánh giá trị chính của công nghệ đó. Nó chỉ phản ánh tâm lý hiện tại của những nhà đầu tư.
Đây là trường hợp của xe đạp và Internet. Và rất có thể sẽ là trường hợp của tiền điện tử.
Sẽ có rất nhiều doanh nghiệp tiền điện tử và nhiều token, sẽ (và nên) phá sản, nhưng vẫn còn rất nhiều dự án tuyệt vời và ý tưởng tốt.
Lịch sử hầu như luôn đứng về phía đổi mới và không đứng về phía những người hoài nghi.
Chúng ta đã không từ bỏ internet vì bong bóng dot-com, không từ bỏ ô tô vì điều kiện đường xá, không từ bỏ thương mại điện tử vì lừa đảo online…
Sẽ cần thời gian, Bitcoin rồi sẽ vươn lên một lần nữa, cũng như bao lần trước, không phải để chứng minh cho thế giới thấy rằng chúng ta lại đúng, mà để chứng minh là chúng ta đang ở phía bên phải của lịch sử.
Thuận Lâm dịch nguồn: zerohedge
